Zrównoważona energetyka i gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ)

Co mają ze sobą wspólnego zrównoważone energetyka i gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ)? Na czym polegają poszczególne koncepcje? Jaka jest rola GOZ w energetyce? Dowiedz się więcej o ideach rozwoju gospodarki, uwzględniających efektywność stosowanych rozwiązań i ograniczających ich negatywny wpływ na środowisko naturalne.

Koncepcja zrównoważonej energetyki

Definicyjnie, zrównoważona energetyka opiera się na dążeniu do rozwoju efektywności energetycznej i energetyki odnawialnej oraz takim sposobie produkcji, dystrybucji i zarządzania korzystaniem z energii, aby minimalizować negatywny wpływ całego procesu na środowisko. Mowa o ograniczaniu emisji dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń.
Realizacja tych założeń wymaga wieloaspektowego podejścia, uwzględniającego takie kwestie, jak dekarbonizacja energetyki, inwestycje w odnawialne źródła energii czy efektywność energetyczna. W szczególności ten trzeci element jest bardzo istotny, bowiem umożliwia ograniczenie wzrostu zapotrzebowania na energię, co daje dodatkowy czas na modernizację i rozwój infrastruktury energetycznej, czy wspomniane inwestycje w OZE. Zbyt gwałtowny wzrost konsumpcji energii znacząco utrudniałby ograniczenie wykorzystania paliw kopalnych, gdyż rozwój energii odnawialnej nie byłby w stanie nadążyć za rosnącym zapotrzebowaniem.

Zrównoważona energetyka jako koncepcja zakłada istotną rolę sposobu wykorzystania energii, by uniknąć jej marnowania. Na tym zresztą polega efektywność energetyczna, by jak największa część wyprodukowanej w ramach danego procesu energii, została efektywnie wykorzystana.

Na czym polega Gospodarka Obiegu Zamkniętego?

Druga omawiana koncepcja to gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ), która także łączy się z pojęciem zrównoważenia. Zgodnie z definicją prezentowaną przez Parlament Europejski, gospodarka o obiegu zamkniętym to taki model produkcji i konsumpcji, który polega na „dzieleniu się, pożyczaniu, ponownym użyciu, naprawie, odnawianiu i recyklingu istniejących materiałów i produktów tak długo, jak to możliwe”. Celem tego procesu jest wydłużenie cyklu życia produktów i ograniczenie do minimum generowanych odpadów. Dlatego nawet, jeżeli cykl życia danego produktu dobiega końca, powinien on zostać poddany recyklingowi, co tworzy dodatkową wartość w postaci przywrócenia danych, w tym przypadku surowców, do obiegu w gospodarce.

Gospodarka obiegu zamkniętego opiera się o zasadę 3xR. Pochodzi ona od angielskich słów: Reduce, Reuse, Recycle, co oznacza kolejno:

• ograniczenie zużywanych produktów, surowców, itp. w celu generowania jak najmniejszej ilości odpadów (Reduce)
• jak najbardziej efektywne wykorzystanie istniejących produktów/surowców (Reuse)
• ponowne wykorzystanie dostępnych surowców i wprowadzanie ich do obiegu (Recycle)

GOZ w energetyce

Zasady gospodarki o obiegu zamkniętym można wykorzystać w energetyce właśnie w kontekście dążenia do zrównoważonej energetyki. Takie założenia znalazły się zresztą w dokumencie „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” opracowanym przez Ministerstwo Klimatu. Wśród wytycznych polityki znajdują się m.in.:

• optymalne wykorzystanie własnych surowców energetycznych
• rozbudowa infrastruktury wytwórczej i sieciowej energii elektrycznej
• rozwój odnawialnych źródeł energii
• poprawa efektywności energetycznej gospodarki

Jak ten proces zmierzający do lepszego wykorzystania dostępnych zasobów i zamknięcia obiegu może wyglądać w praktyce? Z jednej strony można mówić o dążeniu do optymalnego wykorzystania dostępnych surowców. Nawet w przypadku obiegu zamkniętego i stosowania niektórych surowców wielokrotnie, w procesie produkcji przemysłowej czy rolniczej powstanie pewna ilość odpadów, które mogą stanowić źródło energii. To dotyczy także niektórych odpadów komunalnych. Istotne jest jednak, by tak wyprodukowaną energię wykorzystać w maksymalny sposób – nie tylko do samej energii, ale też np. wykorzystując powstałe w tym procesie ciepło.

Wykorzystanie OZE w GOZ

Kolejnym z filarów koncepcji GOZ w energetyce jest rozwój OZE, czyli inwestycje w elektrownie wiatrowe czy instalacje fotowoltaiczne. Są to źródła czystej energii, które umożliwiają dekarbonizację sektora czy odchodzenie od paliw kopalnych, stanowiących źródło istotnych zanieczyszczeń oraz degradacji środowiska naturalnego. Co ciekawe, nawet na etapie inwestycji w OZE można uwzględnić ideę GOZ na wielu płaszczyznach. Np. budowa turbiny wiatrowej może zostać zaplanowana w taki sposób, by wykorzystać materiały nadające się do późniejszego ponownego wykorzystania.

Z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w znacznie większym stopniu niż obecnie w Polsce wiąże się szereg wyzwań. Jednym z nich jest zapewnienie dostępu do energii o odpowiednich parametrach. W tym celu wykorzystywane są transformatory dedykowane dla branży OZE, które mają za zadanie przesyłanie energii elektrycznej o różnych parametrach pomiędzy obwodami, zachowując tę samą częstotliwość i zapobiegając skokom napięcia w obwodach. Rolą transformatorów jest również utrzymanie czy dostosowanie parametrów prądu w zależności od wymagań urządzeń stosowanych w przemyśle.