Energetyka prosumencka i rozproszona – inwestycja w rozwój
Stopniowe odchodzenie od paliw kopalnych jest już nawet nie tyle przyszłością, co teraźniejszością. Elementem wypierającym węgiel jako surowiec energetyczny są odnawialne źródła energii. Z kolei energetyka oparta na OZE oznacza również rozwój małych, lokalnych źródeł wytwarzania energii. Jak zatem wygląda jej przyszłość i z czym wiąże się energetyka rozproszona?
Postęp technologiczny, dzięki któremu możliwy jest niższy koszt wytwarzania energii, np. wykorzystując OZE, sprawia, że naturalnym procesem mu towarzyszącym jest rozwój energetyki rozproszonej. Jej istotą jest rozproszenie źródeł energii, co oznacza, że jest ich znacznie więcej, umiejscowione są w wielu lokalizacjach i mogą korzystać z lokalnych źródeł energii, a także bilansować ją w skali lokalnej. To przeciwieństwo systemu centralnego, w którym jest znacznie mniejsza liczba dużych źródeł produkujących energię (np. elektrowni), a wytworzona w ten sposób energia jest przesyłana na duże odległości.
Energetyka rozproszona ma także istotne znaczenie z punktu widzenia całej gospodarki, dążenia do neutralności klimatycznej, ochrony środowiska czy też wzrostu bezpieczeństwa energetycznego. Niemal na całym świecie można obserwować jej dynamiczny rozwój w ostatnich latach.
Energetyka rozproszona – informacje podstawowe
Wytwarzanie energii w małych, lokalnych źródłach oznacza, że ten rodzaj energii nie podlega centralnemu zarządzaniu w systemie energetycznym państwa. Początkowo rozwiązanie to było charakterystyczne zwłaszcza dla miejsc, które nie miały podłączenia do sieci energetycznej – na obszarach wiejskich, słabiej zurbanizowanych. Najczęściej źródła tej energii podłączone są do sieci niskiego i średniego napięcia.
Z czasem, zainteresowanie energią rozproszoną zaczęło wynikać także z rosnącego zapotrzebowania na energię, dostępu do odpowiednich rozwiązań technologicznych oraz dążenia do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym. To właśnie OZE jest fundamentem rozwoju energetyki rozproszonej, która pozwala uniezależniać się od paliw kopalnych i daje wiele nowych możliwości w kontekście produkcji energii.
Rozwój energetyki prosumenckiej
Z rozwojem energetyki rozproszonej wiąże się tzw. energetyka obywatelska, gdzie ważną część w procesie produkcji energii pełnią nieduże źródła wytwarzania, np. przydomowe instalacje fotowoltaiczne. Są to instalacje określane mianem prosumenckich. Definicja prosumenta wiąże się z połączeniem słów „PROducent” i „konSUMENT„. Widać zatem, że energetyka prosumencka wiąże się z podwójną rolą: prosument z jednej strony jest tym, który wytwarza energię elektryczną z mikroinstalacji (z odnawialnych źródeł energii), a jednocześnie korzysta z niej na własne potrzeby.
Wytwarzanie energii blisko miejsca jej odbioru wiąże się z wieloma korzyściami. Przede wszystkim pozwala ograniczyć straty energii, które pojawiają się w przypadku przesyłania jej na duże odległości. Co więcej, pobliska farma wiatrowa czy instalacja fotowoltaiczna wpływa na poprawę bezpieczeństwa energetycznego, minimalizując negatywne efekty potencjalnej awarii sieci. Korzystanie z odnawialnych źródeł energii to także niższe koszty jej produkcji, czy też rozwój świadomości ekologicznej społeczeństw, pod względem korzyści płynących z wykorzystania czystych źródeł energii.
Energetyka prosumencka i rozproszona w Polsce
Energetyka prosumencka i rozproszona są jednym z filarów krajowej transformacji energetycznej w Polsce, której celem jest zmniejszenie emisyjności polskiej gospodarki i zwiększenie jej bezpieczeństwa. Większa liczba rozproszonych instalacji niweluje ryzyko takich zjawisk jak blackout. W Polsce jest już ok. 1,4 miliona instalacji prosumenckich, a liczba ta będzie dynamicznie rosnąć w kolejnych latach. Rozwijają się również farmy wiatrowe w Polsce – jest ich już ok. 1400.
Rozwój energetyki rozproszonej wymaga również nadążających za nim inwestycji w infrastrukturę. W skali lokalnej, gdzie mamy do czynienia z mniejszą instalacją, aby była możliwość dostarczenia energii do odbiorców konieczna jest również stacja transformatorowa oraz słupy energetyczne dla linii napowietrznych lub inwestycje w linie kablowe. Rozwój sieci energetycznych jest kluczowy pod względem integracji OZE i zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii.
Energetyka rozproszona a magazynowanie energii
Bardzo ważnym aspektem w rozwoju energetyki rozproszonej jest także magazynowanie energii. Jest to odpowiedź na wyzwanie bilansowania sieci elektroenergetycznych związanych z niestabilnym charakterem odnawialnych źródeł. Inwestycje w magazyny energii są potrzebne zarówno w skali lokalnej, jak i krajowej. Te o większym, bardziej strategicznym znaczeniu, to np. elektrownie wodne szczytowo-pompowe, z kolej z perspektywy lokalnego źródła wytwarzania energii kluczową rolę odgrywa magazyn energii zwiększający elastyczność sieci i ułatwiający optymalne wykorzystanie zasobów. Należy spodziewać się, że wraz ze wzrostem znaczenia OZE w kolejnych latach, zapotrzebowanie na magazyny energii w systemie energetycznym w Polsce będzie rosło.